Tiêu chuẩn cần có suy nghĩ ám ảnh hoặc hành vi cưỡng bức, hoặc cả hai.

Ám ảnh được định nghĩa là: Những ý nghĩ, sự thôi thúc, những hình ảnh đã trải nghiệm tái diễn, bền vững xuất hiện mang tính cưỡng bức ở cùng một thời điểm của rối loạn và là nguyên nhân gây ra sự lo âu hoặc đau khổ.

Bệnh nhân cố gắng bỏ qua hoặc ngăn chặn những suy nghĩ, sự thôi thúc, những hình ảnh, hoặc để trung hòa chúng bằng suy nghĩ hoặc hành động khác (ví dụ, bằng cách thực hiện một xung động).

- Hành vi cưỡng bức được xác định bởi (1) và (2):

1. Hành vi lặp đi lặp lại (như rửa tay, đặt hàng, kiểm tra), hoạt động tâm thần (ví dụ, cầu nguyện, đếm, lặp đi lặp lại những lời thì thầm) bệnh nhân cảm thấy bị thúc đẩy để hành động đáp lại ám ảnh hoặc theo một quy luật phải được thực hiện một cách cứng nhắc.

2. Các hành vi, hoạt động tâm thần nhằm mục đích ngăn ngừa hoặc làm giảm bớt lo âu hoặc đau khổ, hoặc ngăn ngừa một số sự kiện hoặc tình huống đáng sợ; Tuy nhiên, những hành vi, hoạt động tâm thần này không phù hợp với thực tế để trung hòa hoặc dự phòng sự quá mức một cách rõ ràng. Lưu ý: Trẻ nhỏ có thể không thể trình bày rõ mục đích của những hành vi và hoạt động tâm thần này.

Ám ảnh cưỡng bức gây tốn nhiều thời gian (ví dụ, phải mất hơn 1 giờ mỗi ngày), gây đau khổ hay biểu hiện đáng kể trên lâm sàng, gây suy giảm chức năng  xã hội, nghề nghiệp, hoặc chức năng quan trọng khác.

- Các triệu chứng ám ảnh cưỡng bức là không phải do tác dụng sinh lý của một chất (ví dụ, nghiện ma túy)  hoặc một bệnh khác.

-  Rối loạn này không phải là các triệu chứng của rối loạn tâm thần khác (ví dụ, lo lắng quá mức, như trong rối loạn lo âu; mối bận tâm với hình thể, như trong cơ thể rối loạn sợ dị hình, hành vi ăn nghi thức, như trong các rối loạn ăn uống, cờ bạc, như trong các rối loạn liên quan đến chất gây nghiện hoặc của hành vi định hình, như trong  rối loạn tự kỷ).

Cần phân biệt rối loạn ám ảnh cưỡng bức với các bệnh sau

Rối loạn lo âu.

Các rối loạn có liên quan khác.

Trong rối loạn nhổ tóc (Trichotillomania), các hành vi cưỡng bức được giới hạn ở hành vi  nhổ tóc mà không có ám ảnh.

Rối loạn ăn.

Tic (trong rối loạn tic) và vận động rập khuôn.

Tâm thần phân liệt.

Rối loạn nhân cách ám ảnh cưỡng bức.

Tiến triển và tiên lượng của rối loạn ám ảnh cưỡng bức

Tiến triển tự nhiên của ám ảnh, cưỡng bức như sau:

- Khoảng 20 đến 30% bệnh nhân có cải thiện rõ ràng các triệu chứng.

- Khoảng 40 đến 50% bệnh nhân có cải thiện vừa phải.

- Còn lại 20 đến 40% không cải thiện hoặc các triệu chứng của họ xấu đi.

Khoảng một phần ba số bệnh nhân mắc chứng bệnh OCD có trầm cảm kết hợp và tất cả các bệnh nhân OCD đều có nguy cơ tự sát.

Mặc dù tiến triển tự nhiên của OCD là nghèo nàn nhưng việc điều trị bằng thuốc và liệu pháp hành vi làm tiến triển của bệnh tốt lên. Nếu được điều trị sớm có đến 83% số bệnh nhân tiến triển tốt, trong đó một nửa là hồi phục gần như hoàn toàn.

Điều trị

- Thuốc chống trầm cảm

- Liệu pháp tâm lý

- Liệu pháp hành vi

Liệu pháp hành vi trong điều trị bệnh OCD gồm 2 kỹ thuật:

1. Bộc lộ ám ảnh để làm giảm lo âu phối hợp với ám ảnh.

2. Kỹ thuật ngăn chặn nhằm giảm hành vi cưỡng bức và ý nghĩ ám ảnh.

-Liệu pháp hỗ trợ

Liệu pháp hỗ trợ cũng có hiệu quả đối với OCD, giúp cho bệnh nhân có thể làm việc và thực hiện điều chỉnh xã hội. Với sự tiếp xúc liên tục và thường xuyên, quan tâm, cảm thông và khuyến khích người bệnh, bệnh nhân có thể hoạt động xã hội nghề nghiệp nhờ sự giúp đỡ này.

Thỉnh thoảng, khi ý nghĩ ám ảnh và lo lắng có cường độ quá mạnh, bệnh nhân cần nhập viện để loại bỏ căng thẳng từ môi trường bên ngoài, giảm bớt triệu chứng đến một mức độ chấp nhận được.

Trực tiếp tư vấn MIỄN PHÍ TỪ XA các vấn đề tâm lý, sức khỏe tâm thần và điều trị nghiện rượu, nghiện heroin, nghiện game, nghiện cờ bạc, trầm cảm, lo âu, loạn thần do sử dụng rượu, cần sa, cỏ Mỹ, ma túy đá (nghiện đá, ngáo đá), thuốc lắc, ketamin. Tiến sĩ, Bác sĩ Trần thị Hồng Thu – Điện thoại, Zalo, Viber 0988 079 038.