Con không vâng lời, con thiếu tập trung, đua đòi, đáng ghét, hung hăng hoặc lười biếng… không phải vì con cố tình, cố ý. Đó là vì con mắc chứng tăng động giảm chú ý (ADHD) - một tình trạng bệnh lý với các triệu chứng dê nhầm với “hành vi xấu” có chủ ý. Nghiên cứu cho thấy chỉ trích sẽ càng làm các triệu chứng tồi tệ hơn. Nên làm như sau.

Cách cha mẹ cư xử với trẻ ADHD (chiến lược kiểm soát triệu chứng) là yếu tố quyết định thái độ cư xử của trẻ. Đối với một số nhóm tuổi, chuyên gia chỉ khuyến nghị dùng thuốc nếu liệu pháp hành vi không mang lại “sự cải thiện đáng kể”.

Có hàng chục chương trình tùy chỉnh để điều trị hành vi ADHD và hàng trăm cuốn sách về chủ đề này.

Dưới đây là một số chiến lược hành vi dành cho cha mẹ - những chiến lược mà 30 năm kinh nghiệm của tôi sẽ giúp ích cho những người mắc ADHD.

Hãy tin rằng bản thân cha mẹ là chuyên gia hàng đầu của con

Không phải giáo viên. Không phải bạn bè hay người thân. Không phải bác sĩ. Cũng không phải các cha mẹ có con ADHD khác. Cha mẹ sống với con mình, ngày này qua ngày khác. Cha mẹ biết tiềm năng độc đáo của con - năng lượng, niềm đam mê, sự tò mò và sáng tạo, những phẩm chất có thể bị chôn vùi dưới sự mất tập trung, bốc đồng và bồn chồn.

Các chiến lược tốt nhất để đảm bảo con có được những gì cần thiết để phát triển sẽ đến từ bản năng, trực giác và trí thông minh của chính cha mẹ. Có rất nhiều cách tiếp cận để quản lý hành vi trẻ em. Cha mẹ là người quyết định cách tiếp cận tốt nhất cho con mình.

ADHD không phải là 'hành vi xấu'

Tôi đã hỏi hàng ngàn trẻ em tại phòng khám của tôi cùng một câu hỏi: "Nếu con được phép có một điều ước ma thuật - điều ước có thể là bất cứ thứ gì - con sẽ ước gì?" Hầu hết các con đều ước chúng có thể khiến trường học tan học hoặc có một giờ giải lao kéo dài 8 tiếng đồng hồ, kiếm một chú chó, một chú ngựa con, đi du ngoạn mặt trăng hoặc ăn kem.

Hầu hết trẻ ADHD đều có cùng mong muốn. Mong muốn của các con không phải là món bánh su chuối hàng ngày. Hầu hết các con đều mong muốn cải thiện hành vi thái độ của mình một cách kỳ diệu hoặc có thể chú ý tốt hơn. Các cậu bé mong bố mẹ sẽ không còn khó chịu với anh ấy nữa. Tôi nghe thấy sự bất lực này từ rất nhiều trẻ ADHD – tôi nghe được rằng các con không muốn trở thành trẻ "hư" - Tôi nhận ra rằng các con rất cần trợ giúp đối với triệu chứng ADHD mà con không thể kiểm soát.

Con không cố tình, không cố ý bướng bỉnh, phân tán, đua đòi, đáng ghét, hung hăng hoặc lười biếng. ADHD không phải là “vấn đề về hành vi” hay “vấn đề về kỷ luật”. ADHD là một bệnh rối loạn thần kinh, di truyền, dinh dưỡng và môi trường làm mất cân bằng não.

Chốt lại là: Con chúng ta không phải đứa trẻ hư. Các bậc cha mẹ cũng không tồi. Không ai có thể đổ lỗi cho ADHD. Do đó, đổ lỗi cho hành vi của con là hư là xấu – rồi cố gắng sửa chữa hành vi bằng những lời chỉ trích - là vô ích.

Khen thưởng cho những tiến bộ về hành vi của con

Trẻ ADHD có những hành vi sai trái thường xuyên đến mức phải nhận rất nhiều hình phạt, từ đó tạo ra những thù hằn và oán giận. Phần thưởng sẽ mang lại nhiều lợi ích hơn. Thực tế nghiên cứu cho thấy, trẻ ADHD phản ứng tích cực hơn với phần thưởng hơn so với trẻ không mắc chứng rối loạn này.

Trong một nghiên cứu gần đây về chủ đề này, các nhà thần kinh học và bác sĩ tâm thần tại Đại học Northwestern đã so sánh trí nhớ ngắn hạn ở 17 nam sinh mắc chứng ADHD và 17 không mắc chứng bệnh này, tất cả đều được yêu cầu nhớ vị trí của các đồ vật trên màn hình máy tính. Các chàng trai nhận được kết quả ngay lập tức từ màn trình diễn của họ dưới dạng phần thưởng (biểu tượng tiền trên màn hình) và phản hồi (hình vuông màu xanh lá cây hoặc màu đỏ trên màn hình).

Các bé trai mắc chứng ADHD chỉ đạt được “thành tích cao” khi nhận được phần thưởng hoặc phản hồi lớn. Trong quá trình luyện tập trí nhớ, các nhà nghiên cứu đã theo dõi hoạt động não từng khoảnh khắc của các cậu bé bằng cách sử dụng phương pháp quét não thời gian thực được gọi là MRI chức năng. Họ phát hiện rằng những bé trai mắc chứng ADHD có hoạt động não bộ liên quan đến trí nhớ ngắn hạn nhiều nhất khi nhận được phần thưởng lớn.

Trẻ ADHD muốn được thưởng gì? Đó là bất cứ điều gì mà ta tin là sẽ hấp dẫn với con: thêm thời gian chơi game hoặc cơ hội xem phim rạp vào buổi tối. Hãy biến phần thưởng đó thành một phần của hợp đồng bằng lời nói áp dụng cho bất kỳ nhiệm vụ nào mà cha mẹ muốn con mình phải thực hiện (như hoàn thành bài tập về nhà hoặc dọn dẹp phòng của mình). Các phần thưởng khác có thể là được ôm bế, đồ ăn nhẹ, đồ ăn vặt đặc biệt, đồ chơi nhỏ hoặc các vật phẩm sưu tầm được.

Trực tiếp tư vấn MIỄN PHÍ TỪ XA các vấn đề tâm lý, sức khỏe tâm thần và điều trị nghiện rượu, nghiện heroin, nghiện game, nghiện cờ bạc, trầm cảm, lo âu, loạn thần do sử dụng rượu, cần sa, cỏ Mỹ, ma túy đá (nghiện đá, ngáo đá), thuốc lắc, ketamin. Tiến sĩ, Bác sĩ Trần thị Hồng Thu – Điện thoại, Zalo, Viber 0988 079 038.