Khi Rose phát hiện mình mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) 4 năm trước, ở tuổi 38, giống như khoảnh khắc ở cuối bộ phim The Sixth Sense của Bruce Willis khi tiết lộ  nhân vật chính (trong suốt thời gian đó) đã chết. 

Cô ấy nói: Cùng một kịch bản, nhưng tôi luôn có ADHD. “Tôi phải nhìn lại toàn bộ cuộc đời mình”. 

Chứng tăng động giảm chú ý đã cho cô ấy một lăng kính mới, qua đó cô hiểu được rất nhiều điều về bản thân: tại sao cô ấy không thể giữ nhà cửa gọn gàng, sự hiểu lầm của cô ấy về các sắc thái tín hiệu xã hội, “những cảm xúc rất, rất, rất lớn” của cô ấy, khả năng siêu phàm của cô ấy. -tập trung vào các chi tiết rất vĩ mô hoặc rất vi mô nhưng không tập trung vào những gì trọng tâm cần thiết, cô ấy không có khả năng điều chỉnh khi có tiếng ồn xung quanh. 

Không phải là Rose đã không xem xét khả năng mắc ADHD trước đó; một đồng nghiệp làm việc đã đề xuất khả năng này nhiều năm trước, và cô hiểu biết ngày càng nhiều hơn về ADHD. Nhưng cô là một phụ nữ trưởng thành với một công việc tuyệt vời, hôn nhân ổn định và đang nuôi dạy con thành công. Cô ấy hoàn toàn không cảm thấy mình giống như khuôn mẫu của một cậu bé 10 tuổi không thể ngồi yên trong lớp. 

Nhưng sau đó, người bạn đời của cô bị ốm, và Rose phải chịu trách nhiệm nhiều hơn về những công việc hàng ngày của cuộc sống, chẳng hạn như gia hạn đăng ký ô tô và thanh toán các hóa đơn. 

“Nhìn vào giấy tờ và tất cả những thứ mà anh ấy làm, tôi không thể hiểu nổi dù chỉ một chút,” cô nhớ lại. “Nếu tiêu chí để có hay không có [ADHD] là liệu nó có làm xáo trộn cuộc sống của bạn hay không, thì, OK, có vẻ như tôi đã vượt qua ngưỡng đó.” 

Nhưng Rose đẩy lùi ý tưởng coi ADHD là sự thiếu hụt. Cô nói: “Tôi mắc ADHD và mọi thứ vẫn diễn ra tốt đẹp. “Tôi luôn có biểu hiện ADHD.” 

ADHD chiếm một vị trí xa lạ trong sách giáo khoa về các bệnh tâm thần. Đây là một trong những tình trạng được nghiên cứu kỹ lưỡng nhất. Nhưng cũng là một trong những điều bị kỳ thị và hiểu lầm nhiều nhất. 

Ngày càng có nhiều người công nhận ADHD không chỉ là những cậu bé nghịch ngợm. Mọi người đang hiểu ADHD thực sự là một tình trạng phát triển thần kinh - điều đó có nghĩa là ADHD là một thứ gì đó tiếp diễn theo thời gian. Mặc dù theo định nghĩa, ADHD xuất hiện trong thời thơ ấu - trước 12 tuổi - nhưng ADHD sẽ tồn tại và chung sống  suốt đời. với một ai đó. 

Nhận thức đó đã đến với cộng đồng, dẫn đến câu chuyện một số người nổi tiếng như Em Rusicano và Mia Freedman tiết lộ hành trình được chẩn đoán ADHD khi trưởng thành. Liệu tình trạng này có thể được chẩn đoán quá mức hay thậm chí là "trend" nhờ xuất hiện trên mạng xã hội hay không. 

Nếu có thực như vậy, thì bệnh ADHD ở Việt Nam vẫn chưa được chẩn đoán đúng, đặc biệt ở phụ nữ. Tỷ lệ chẩn đoán chắc chắn cao hơn và vượt xa mong đợi, chỉ đơn giản là vấn đề được phát hiện kịp thời. 

Thuốc ADHD giống như một cứu cánh. Sau đó là những tác dụng phụ đáng sợ… 

Chẩn đoán ADHD ở chỗ: nhiều người có triệu chứng – chẳng hạn thường xuyên làm mất hoặc để thất lạc những thứ quan trọng, khoảng thời gian chú ý ngắn, không thể hoàn thành nhiệm vụ, bồn chồn khó kiểm soát, hành vi bốc đồng, dễ bị kích động, nói quá nhiều. Nhưng để chẩn đoán ADHD, những triệu chứng đó phải gây trở ngại dai dẳng, lâu dài. Nhiều người không có các triệu chứng ADHD trong nhiều khía cạnh của cuộc sống hàng ngày, như giáo dục, công việc, quan hệ đối tác và nuôi dạy con cái. Mà triệu chứng có thể là: nhiều bằng cấp chưa hoàn thành, thường xuyên chuyển công việc, bắt đầu nhưng không hoàn thành nhiệm vụ; Bellgrove nói rằng những thứ có thể gây ra “tổn thương thực sự sâu sắc đối với giá trị bản thân và lòng tự trọng của họ”. 

Người lớn bị ADHD vẫn đương đầu được với nhiều thứ. Rose cho biết theo kinh nghiệm của cô ấy, những người trưởng thành ADHD có khả năng vượt trội trong ứng phó với khủng hoảng, giải quyết vấn đề một cách sáng tạo và các nhiệm vụ đòi hỏi sự tập trung cao độ. Cô ấy biết rằng chứng tăng động giảm chú ý gây ra những suy giảm đáng kể cho cô ấy. Nhưng cô ấy cũng biết điểm mạnh và điểm yếu của mình, và giỏi hơn trong việc tận dụng tối đa điểm yếu và quản lý điểm yếu. 

Người trưởng thành ADHD luôn phải chịu áp lực cao: Mặt trái của sự tập trung cao độ đó thực sự là một khoảng thời gian gần như kiệt sức xảy ra sau đó, bởi vì họ đã dồn quá nhiều nỗ lực để nhận thức và để hoàn thành bổn phận. 

Một đặc điểm cần thiết khác để chẩn đoán ADHD ở tuổi trưởng thành là các triệu chứng phải xuất hiện từ thời thơ ấu. Nếu người đó nhìn lại, sẽ nhận ra một số dấu hiệu. Vì vậy, nếu ADHD là một tình trạng phát triển thần kinh kéo dài suốt đời, thì tại sao số ca chẩn đoán lại gia tăng như hiện nay? Một giả thuyết cho rằng người trưởng thành ADHD không được phát hiện khi còn nhỏ vì biểu hiện của họ chủ yếu là thiếu tập trung chứ không hiếu động. Hồi nhỏ không được cha mẹ hoặc giáo viên phát hiện, nhưng khi lớn họ nhận ra những khó khăn gặp phải và  đi khám. 

​

Trong thời thơ ấu, nhiều bé trai được chẩn đoán hơn bé gái, trong khi ở tuổi trưởng thành, xảy ra điều ngược lại. Bé gái có nhiều khả năng mắc các triệu chứng thiếu chú ý, mơ mộng và thiếu tập trung hơn so với chứng hiếu động thái quá phổ biến ở bé trai. Như vậy, các bé gái có thể ít được chẩn đoán khi còn nhỏ mà thay vào đó được chẩn đoán khi trưởng thành. 

Trực tiếp tư vấn và điều trị nghiện rượu, nghiện heroin, nghiện game, nghiện cờ bạc, trầm cảm, lo âu, loạn thần nội sinh hoặc do sử dụng rượu, cần sa, cỏ Mỹ, ma túy đá (nghiện đá, ngáo đá), thuốc lắc, ketamin. Tiến sĩ, Bác sĩ Trần thị Hồng Thu – Điện thoại, Zalo, Viber 0988 079 038.