Cần sa tổng hợp là một hoạt chất có thành phần chính được cấu tạo từ THC (Tetrahydrocannabinol). Cũng giống như cần sa tự nhiên, cần sa tổng hợp cũng có tác dụng gây ra cảm giác hưng phấn cho người sử dụng. Cách thức sử dụng cần sa tổng hợp cũng tương đồng với cần sa tự nhiên, chủ yếu là đường hút, sử dụng các thiết bị chuyên dụng như boong hay thuốc lá điện tử.

Ngoài những đặc điểm trên, cần sa tổng hợp có nhiều điểm khác biệt so với cần sa tự nhiên. Như cái tên của nó, cần sa tổng hợp không được tạo nên từ các thành phần tự nhiên. Ngoại trừ hoạt chất THC được giữ lại so với phiên bản tự nhiên, tùy theo mục đích sử dụng, những người pha chế có thể thêm vào hay thay đổi một số thành phần trong loại cần sa tổng hợp này. Chính vì lí do đó, cần sa tổng hợp có thể tạo ra những hiệu ứng mạnh hơn và khó lường hơn so với các loại cần sa tự nhiên

Vậy cần sa tổng hợp được tạo ra với mục đích gì?

Việc tiêu thụ cần sa đang trở nên khó kiểm soát tại các quốc gia phát triển, đặc biệt tại các nước phương tây. Vì đây là một chất bị chính phủ các nước đặt định mức giới hạn sản xuất, điều này khiến cho việc mở rộng diện tích trồng cần sa tự nhiên trở nên khó khăn. Vì thế, những nhà phân phối cần sa, cả hợp pháp và không hợp pháp, tìm đến những hoạt chất thay thế với khả năng tạo ra hiệu ứng tương tự.

Cần sa tổng hợp tạo ra những khó khăn trong việc xử lý cho lực lượng thực thi pháp luật. Về nguyên tắc, sử dụng và sản xuất cần sa tổng hợp không phạm pháp ở một số quốc gia, những nhà sản xuất đã tìm cách lách luật thông qua cách chỉnh sửa và giảm bớt các thành phần bị cấm xuống mức chấp nhận được. Tuy nhiên, trên thực tế, vào tháng 6/2012, Quốc hội Hoa Kì thông qua xác lệnh hạn chế việc tiêu thụ và sản xuất cần sa tổng hợp do họ đã tìm thấy trong thành phần của cần sa tổng hợp có chứa các thành phần bị cấm cao hơn mức cho phép. Chính vì điều này, những nhà phân phối, sản xuất luôn tìm cách thay đổi các thành phần trong cần sa tổng hợp để tìm cách thoát khỏi sự kiểm soát từ các cơ quan chức năng.

Cần sa tổng hợp thường được đóng thành những gói nhỏ được phân loại cụ thể về phương thức sử dụng. Các nhãn hiệu cần sa nhân tạo khá phổ biến tại Hoa Kì có thể kể đến như K2, Spice, Black Mamba, Kush … Cần sa nhân tạo được bán một cách công khai tại các tiệm tạp hóa, chợ đầu mối, cửa hàng tiện lợi, hay qua bán hàng trực tuyến. Tuy nhiên, với việc các cơ quan chức năng đang thực sự lưu tâm đến những mối nguy hại từ việc lạm dụng cần sa tổng hợp, các hoạt chất này đang dần dần được bán thông qua con đường chợ đen với số lượng lớn.

Những đối tượng lạm dụng cần sa tổng hợp.

Các nhà sản xuất cần sa tổng hợp quảng cáo rằng sản phẩm của họ dành cho mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, đối tượng khách hàng chủ yếu là những người trong lứa tuổi vị thành niên. Trong một cuộc khảo sát về việc sử dụng chất kích thích ở Mỹ, những nam thanh niên thường có khả năng lạm dụng cần sa tổng hợp cao hơn so với nữ giới. Cũng theo nghiên cứu này, những người da trắng là nhóm người có tỷ lệ sử dụng cần sa tổng hợp cao nhất. Một trong những lí do khiến việc kiểm soát cần sa tổng hợp trở nên khó khăn đặc biệt với nhóm tuổi vị thành niên là bởi trên lí thuyết, cần sa tổng hợp không bị cấm, trong khi các loại chất kích thích khác như đồ uống có cồn, thuốc lá thì lại bị giới hạn độ tuổi.

Cụ thể, theo một thống kê vào năm 2015 diễn ra tại Hoa kỳ về sự xuất hiện của các chất kích thích như rượu, thuốc lá, cần sa, ma túy, thuốc lắc… tại các trường trung học đã chỉ ra rằng không có nhiều sự thay đổi quá đáng kể về thị hiếu sử dụng chất kích thích. Đó là bởi từ thời điểm 2011, khi cần sa tổng hợp được đưa vào diện hạn chế bởi nhà chức trách, mức độ lạm dụng của nó đã được kéo về mức kiểm soát ngang bằng với các loại chất kích thích khác. Cụ thể tại thời điểm năm 2011, cần sa tổng hợp có mức độ phổ biến đứng thứ 2 chỉ sau cần sa tự nhiên, với mức độ xuất hiện 4,4% tại các trường cấp 2 và lên tới 20% tại các trường cấp 3. Sau đó, bằng các biện pháp pháp lí khác nhau, tỉ lệ phổ biến cần sa tổng hợp đã giảm xuống lần lượt là 3% tại các trường cấp 2 và 10% tại các trường cấp 3.

Một nghiên cứu khác về sử dụng cần sa tổng hợp của Đại học Washington đã chỉ ra rằng các sĩ quan quân đội có tỷ lệ lạm dụng cần sa tổng hợp cao hơn hẳn so với các loại chất kích thích khác, lí do một phần có thể là do việc sử dụng cần sa tổng hợp vẫn giúp họ vượt qua các bài kiểm tra sức khỏe. Một đường dây nóng được lập ra để thu thập dữ liệu về các vấn đề sử dụng chất kích thích trong lực lượng quân sự Hoa Kỳ. Số liệu mà nghiên cứu này thu được rất đáng kinh ngạc khi tỷ lệ lạm dụng cần sa tổng hợp trong quân đội Mỹ lên tới 38%, gấp đôi hoạt chất đứng thứ 2 đó là cần sa tự nhiên. Dù sau đó xác lệnh cấm sử dụng cần sa tổng hợp đã được quân đội Mỹ thông qua tuy nhiên để kiểm soát hoạt động mua bán, sử dụng thứ hoạt chất này là điều không hề dễ dàng.

Tác động của cần sa tổng hợp lên cơ thể.

Giống như cần sa tự nhiên, cần sa tổng hợp cũng tạo ra cảm giác hưng phấn thông qua việc tác động lên hệ thần kinh và từ đó gây ra các hệ quả lạm dụng, phụ thuộc và cuối cùng là nghiện.

Các triệu chứng bên ngoài của việc lạm dụng cần sa tổng hợp có thể là: Tăng nhịp tim, cao huyết áp, chóng mặt, nôn mửa, co giật, suy thận, đột quỵ. Các tác động lên hệ thần kinh của việc lạm dụng cần sa tổng hợp có thể kể đến như: gây ảo giác, tâm thần phân liệt, mất kiểm soát suy nghĩ hành động… Theo Cục ngăn ngừa và khống chế bệnh dịch Mỹ, trong 5 tháng đầu của năm 2015, đã có 15 ca tử vong do sử dụng cần sa tổng hợp, trong khi đó con số này là 2 tại thời điểm cách đó 1 năm.

Các dấu hiệu của nghiện cần sa tổng hợp.

Chính vì thành phần của cần sa tổng hợp có sự khác biệt so với cần sa tự nhiên, vì thế những ảnh hưởng lên sức khỏe và tính mạng do cần sa tổng hợp đem lại là rất khó lường. Các dấu hiệu có thể là: cảm giác hưng phấn cao độ, chóng mặt, mất cảm giác về những sự vật xung quanh như màu sắc hay âm thanh, ảo giác, căng thẳng, hoang tưởng… Những người có những biểu hiện như đau đầu, căng thẳng, cảm xúc thay đổi, cáu kỉnh, chán ăn, mất ngủ, tim đập mạnh… khi không được sử dụng cần sa sau một thời gian dài lạm dụng, thì khả năng cao đã trở nên phụ thuộc.

Sốc thuốc cũng là một vấn đề nghiêm trọng khi sử dụng cần sa tổng hợp. Theo Cục quản lý chất gây nghiện và sức khỏe tâm thần Mỹ, có khoảng 11 nghìn ca cấp cứu khẩn cấp mà nguyên nhân trực tiếp do cần sa tổng hợp gây ra vào năm 2010. Trong đó có ¾ số ca cấp cứu là những người trong nhóm tuổi từ 12-29, nhóm tuổi có tỷ lệ tiếp xúc với cần sa tổng hợp cao nhất, cụ thể hơn 78% trong số đó là nam giới. Hơn một nửa trong số các ca cấp cứu là những người không sử dụng loại chất gây nghiện nào khác, điều này cho thấy các nguy cơ mà cần sa tổng hợp đem lại khó lường đến như thế nào.

Các biện pháp khắc phục hậu quả của cần sa tổng hợp.

Hiện tại, chưa có loại thuốc đặc trị nào trong việc giảm bớt các triệu chứng nguy hiểm mà cần sa tổng hợp mang lại. Tuy nhiên, các biện pháp truyền thống như vật lý trị liệu, các liệu pháp tâm lí có thể được sử dụng trong quá trình điều trị. Lưu ý rằng, khi tìm đến các bác sĩ chuyên khoa, nên hạn chế tối đa các loại thuốc an thần hay các loại thuốc có thể gây ra tình trạng phụ thuộc. Nên tìm đến các chương trình điều trị cụ thể tùy theo thể trạng của từng cá nhân nhằm tránh các rủi ro đem lại trong quá trình điều trị.

Quá trình điều trị sẽ khó khăn, vì thế việc tìm đến sự giúp đỡ từ những người xung quanh là rất cần thiết. Bản thân người bệnh cũng cần tìm ra những biện pháp cá nhân cho bản thân, đặc biệt là đào sâu vào trải nghiệm của bản thân, cụ thể như khi nào thì có khả năng tiếp xúc hay sử dụng cần sa tổng nhất… để từ đó tìm ra cách đối phó, giúp cho việc điều trị đạt kết quả tốt nhất và chấm dứt hoàn toàn việc sử dụng cần sa tổng hợp.

Trực tiếp tư vấn và điều trị nghiện rượu, nghiện heroin, trầm cảm, lo âu, rối loạn tâm thần nội sinh hoặc do sử dụng rượu, cần sa, cỏ Mỹ, ma túy đá (nghiện đá, ngáo đá), thuốc lắc, ketamin. Tiến sĩ, Bác sĩ Trần thị Hồng Thu, hiện đang công tác tại Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương - Điện thoại, Zalo, Facebook 0988 079 038